1.13 Kość skrzydłowa
Kość skrzydłowa u psa (łac. os pterygoideum) to niewielka, ale istotna kość czaszki, należąca do kości trzewioczaszki (neurocranium i viscerocranium).
1. Budowa i położenie
Budowa:
- Kość skrzydłowa (łac. os pterygoideum) jest cienką, podłużną i płaską kością.
- Ma kształt blaszki, nieco trójkątnej, często lekko zagiętej.
- Jest to kość parzysta – występuje po obu stronach czaszki.
Położenie:
Znajduje się w tylnej części jamy ustnej. Leży przyśrodkowo do kości szczękowej oraz bocznie od kości skrzydłowo-podniebiennej (os palatinum). Łączy się z kością podniebienną (os palatinum), wyrostkiem skrzydłowym kości klinowej (os sphenoidale), szczęką (maxilla).
Tworzy część tylnej ściany jamy ustnej i bierze udział w ograniczaniu dołu skrzydłowego.
2. Funkcje
Wspomaganie funkcji żucia: Stanowi przyczep dla niektórych mięśni żucia, w tym częściowo dla mięśnia skrzydłowego przyśrodkowego (m. pterygoideus medialis), który odpowiada za ruchy żuchwy na boki i ku przodowi.
Budowa przestrzeni czaszki: Uczestniczy w formowaniu tylnej części ściany bocznej jamy ustnej.
Bierze udział w ograniczeniu dołu skrzydłowego i kanałów naczyniowo-nerwowych.
Element podparcia strukturalnego: Wzmacnia tylną część trzewioczaszki.
Pomaga utrzymać odpowiednie ułożenie kości sąsiadujących (szczególnie podniebiennej i klinowej).
3. Znaczenie kliniczne
Dostęp chirurgiczny: Jej lokalizacja jest istotna podczas zabiegów w obrębie jamy ustnej, gardła i podstawy czaszki.
Podczas operacji nowotworów jamy ustnej, może być punktem orientacyjnym.
Złamania/urazy: Urazy w tej okolicy mogą prowadzić do dysfunkcji mięśni żucia, bólu i trudności w poruszaniu żuchwą.
Schorzenia neurologiczne: Przebiegające w pobliżu nerwy (np. nerw żuchwowy – gałąź n. trójdzielnego) mogą ulegać uciskowi przy zmianach patologicznych w obrębie tej kości (np. guzy, obrzęki), co może skutkować objawami neurologicznymi.
Zmiany nowotworowe: W okolicach tej kości mogą występować nowotwory czaszki (np. osteosarcoma), które wpływają na jej strukturę i funkcję.