1.14 Kość podniebienna
Kość podniebienna u psa (Os palatinum)
1. Budowa i położenie
Kość podniebienna (os palatinum) to cienka, parzysta kość czaszki psa, będąca częścią trzewioczaszki. Znajduje się w tylnej części podniebienia twardego, gdzie łączy się z kością szczękową (os maxillare) i lemieszem (vomer), a także bierze udział w tworzeniu tylnej części jamy nosowej oraz jamy ustnej.
Budowa kości podniebiennej obejmuje dwie zasadnicze blaszki:
Blaszka pozioma (lamina horizontalis) – tworzy tylną część podniebienia kostnego (podniebienia twardego).
Blaszka pionowa (lamina perpendicularis) – sięga ku górze, uczestnicząc w budowie ściany bocznej jamy nosowej.
Na kości tej znajduje się także otwór podniebienny tylny (foramen palatinum caudale), przez który przechodzą nerwy i naczynia podniebienne tylne.
2. Funkcje
Kość podniebienna pełni kilka istotnych funkcji:
Współtworzy podniebienie twarde, oddzielające jamę ustną od jamy nosowej, co umożliwia jednoczesne oddychanie i żucie pokarmu. Bierze udział w tworzeniu ścian jamy nosowej i przewodów nosowych, co ma znaczenie w prawidłowej wentylacji i filtracji powietrza.
Tworzy część kanału podniebiennego tylnego (canalis palatinus caudalis), przez który przebiegają ważne naczynia i nerwy zaopatrujące podniebienie.
3. Znaczenie kliniczne
Znajomość anatomii kości podniebiennej ma znaczenie w praktyce weterynaryjnej, zwłaszcza w kontekście:
Zaburzeń rozwojowych, takich jak rozszczep podniebienia (palatoschisis) – wrodzona wada mogąca powodować trudności w ssaniu i groźne zachłystowe zapalenia płuc.
Chirurgii stomatologicznej i szczękowej – podczas zabiegów w obrębie jamy ustnej, np. ekstrakcji zębów trzonowych, istotne jest unikanie uszkodzeń struktur przechodzących przez kanały podniebienne.
Zabiegów neurochirurgicznych i onkologicznych – w przypadku guzów zlokalizowanych w obrębie tylnej części podniebienia, nosa czy zatok przynosowych.
Urazy mechaniczne – złamania tej delikatnej kości mogą prowadzić do przetok ustno-nosowych oraz wtórnych infekcji.